ชัวร์ก่อนแชร์: ใช้ยา Statins ทำให้ปวดกล้ามเนื้อ จริงหรือ?

23 กันยายน 2568
แปลและเรียบเรียงบทความ : อดิศร สุขสมอรรถ
ตรวจทานและพิสูจน์อักษร : คมส์ธนนท์ ศุขอัจจะสกุล

ข้อมูลน่าสงสัย :

มีข้อมูลสร้างความเข้าใจผิดเกี่ยวกับ Statins ยาลดไขมันเพื่อป้องกันหลอดเลือดอุดตันเผยแพร่ในต่างประเทศ โดยอ้างว่าอาการข้างเคียงของยา Statins คืออาการปวดกล้ามเนื้อ กล้ามเนื้ออ่อนแรง หรือเป็นตะคริว

บทสรุป :

1.1 ใน 10 ของผู้เริ่มใช้ยา Statins จะมีอาการปวดกล้ามเนื้อหรือกล้ามเนื้ออ่อนแรง
2.แต่อาการปวดมักพบในผู้สูงวัย ซึ่งเป็นกลุ่มเดียวกับที่ใช้ยาเพื่อลดระดับคอเลสเตอรอล
3.ภาวะกล้ามเนื้อลายสลายจากการใช้ยา Statins พบเพียง 1 ในล้าน สาเหตุจากการใช้ยาโดสสูงหรือใช้ร่วมกับยาชนิดอื่น ๆ
4.อาการที่บ่งชี้ว่าการปวดกล้ามเนื้อมาจากยา Statins คือปวดหลังใช้ยาแล้วหลายสัปดาห์ หรือปวดในอวัยวะทั้ง 2 ข้าง

FACT CHECK : ตรวจสอบข้อเท็จจริง :

ข้อมูลจากเว็บไซต์คณะแพทยศาสตร์ มหาวิทยาลัยฮาร์เวิร์ด พบว่า 1 ใน 10 ของผู้เริ่มใช้ยา Statins จะมีอาการปวดกล้ามเนื้อหรือกล้ามเนื้ออ่อนแรง แต่อาการดังกล่าวมักพบในประชากรวัยกลางคนจนถึงผู้สูงอายุ ซึ่งเป็นกลุ่มเดียวกับประชากรที่จำเป็นต้องใช้ยาเพื่อลดระดับคอเลสเตอรอลในเลือดเช่นกัน

ข้อมูลจากเว็บไซต์สถาบันการแพทย์ Mayo Clinic รายงานถึงการพบปรากฏการณ์ Nocebo Effect ในกลุ่มผู้รับยา Statins ซึ่งการแบ่งกลุ่มตัวอย่างเป็นกลุ่มผู้ได้รับยา Statins และกลุ่มที่ได้รับยาหลอก ปรากฏว่ากลุ่มผู้ได้รับยา Statins รายงานอาการปวดกล้ามเนื้อน้อยกว่ากลุ่มที่ได้รับยาหลอก 5%

งานวิจัยพบว่ากลุ่มที่ได้รับยาหลอกตัดสินใจเลิกยาเพราะกังวลต่ออาการข้างเคียงจากยา Statins

อาการที่บ่งชี้ว่าการปวดกล้ามเนื้อเป็นผลจากการใช้ยา Statins คือปวดกล้ามเนื้อหลังจากเริ่มใช้ยาไปแล้วหลายสัปดาห์ หรืออาการปวดเกิดขึ้นกับอวัยวะทั้ง 2 ข้างของร่างกาย ผู้ป่วยอาจต้องปรึกษาแพทย์เพื่อทำการลดขนาดยาหรือเปลี่ยนชนิดยา

อาการทางกล้ามเนื้อที่รุนแรงจากการใช้ยา Statins คือ ภาวะกล้ามเนื้อลายสลาย (Rhabdomyolysis) ก่อให้เกิดความเจ็บปวดที่กล้ามเนื้ออย่างรุนแรง การทำงานของตับล้มเหลว ไตวาย จนถึงเสียชีวิต

แต่สัดส่วนการเกิดภาวะกล้ามเนื้อลายสลายจากการใช้ยา Statins มีน้อยมากหรือเพียง 1 ในล้านของผู้ใช้ยา โดยมักจะเกิดกับการใช้ยา Statins ปริมาณโดสสูงหรือใช้ร่วมกับยาชนิดอื่น ๆ

การใช้ CoQ10 แก้อาการปวดกล้ามเนื้อจากยา Statins

โคเอนไซม์คิวเทน หรือ CoQ10 เป็นสารที่จำเป็นต่อร่างกายซึ่งร่างกายสามารถผลิตได้เอง มีหน้าที่สร้างพลังงานให้แก่เซลล์ พบมากในอวัยวะที่ต้องใช้พลังงานสูง เช่น หัวใจ ปอด ไต และตับ มีคุณสมบัติเป็นสารต้านอนุมูลอิสระ ช่วยชะลอหรือป้องกันความเสียหายที่เกิดกับเซลล์ภายในร่างกาย

ปัจจัยที่ทำให้ร่างกายผลิต CoQ10 ลดลงได้แก่ อายุที่มากขึ้น มีโรคประจำตัวเช่นโรคหัวใจ รวมถึงในผู้ที่ใช้ยา Statins เพื่อลดระดับคอเลสเตอรอลในเลือด

จึงมีการแนะนำให้ผู้ที่มีอาการปวดกล้ามเนื้อจากการใช้ยา Statins กินอาหารเสริมที่มีสาร CoQ10 ช่วยบรรเทาอาการ แต่งานวิจัยในปัจจุบันยังไม่พบผลที่ชัดเจน โดยผู้เชี่ยวชาญแนะนำว่าการกินอาหารเสริม CoQ10 ต่อเนื่องเป็นเวลาประมาณ 1 เดือนมีความปลอดภัย แต่ไม่ควรใช้ในผู้ป่วยที่ใช้ยาป้องกันการเกิดลิ่มเลือด เช่น วาร์ฟาริน เพราะจะทำให้ประสิทธิผลของยาลดลงและอาจเป็นอันตรายถึงชีวิต

อันตรายจากการหยุดใช้ยา Statins

ความเข้าใจผิดเกี่ยวกับยา Statins ทำให้ผู้ป่วยจำนวนไม่น้อยตัดสินใจหยุดใช้ยาเอง ซึ่งเป็นอันตรายถึงชีวิต

งานวิจัยในประเทศเดนมาร์กพบว่า กลุ่มผู้ป่วยที่หยุดยา Statins หลังจากเริ่มใช้ยาในช่วง 6 เดือนแรก มีความเสี่ยงการเกิดภาวะหัวใจวาย (Heart Attack) ในอีก 10 ปี มากกว่ากลุ่มผู้ป่วยที่ใช้ยา Statins ต่อเนื่องที่ 20% และมีความเสี่ยงเสียชีวิตด้วยโรคหลอดเลือดหัวใจมากกว่า 18%

ยาทางเลือกลดระดับคอเลสเตอรอล

ปัจจุบัน มีการผลิตยาเพื่อใช้ลดระดับคอเลสเตอรอลแทนการใช้ยา Statins หลายชนิด เช่น

เอเซทิมิเบ (Ezetimibe) ยาที่ออกฤทธิ์ลดการดูดซึมคอเลสเตอรอลที่ลำไส้เล็ก ทำให้ปริมาณคอเลสเตอรอลในเลือดลดลง ใช้เป็นยาเดี่ยว ๆ หรือใช้ร่วมกับยา Statins

ยายับยั้งพีซีเอสเค 9 (PCSK9 inhibitors) ใช้ลดระดับคอเลสเตอรอลชนิด LDL ในผู้ป่วยที่ไม่สามารถใช้ยา Statins หรือใช้ในขนาดโดสสูงสุดแล้วแต่ยังลดไขมันไม่ได้

ข้อมูลอ้างอิง :

https://www.health.harvard.edu/heart-health/4-myths-about-statins
https://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/high-blood-cholesterol/in-depth/statin-side-effects/art-20046013
https://healthfeedback.org/claimreview/high-blood-cholesterol-increases-risk-cardiovascular-death-statins-safe-effectively-reduce-risk/
https://healthfeedback.org/claimreview/facebook-reel-propagates-vaccine-statin-misinformation-health-book-author-raymond-francis/