9 ก.ค. – ขณะนี้หลายประเทศที่กำลังเครียดกับภาษีทรัมป์ ยังต้องหันมามองจีนที่ออกคำเตือนว่า หากข้อตกลงใดๆ ที่จะไปทำกับสหรัฐมากระทบจีนจะตอบโต้อย่างหนัก
ขณะที่หลายประเทศ รวมถึงไทย กำลังเร่งจัดทำข้อเสนอเจรจากับสหรัฐ ดูเหมือนว่าจีน คู่ต่อสู้หลักในสงครามการค้า ดึงเอาประเทศอื่นๆ เข้าไปสู่การเผชิญหน้าอย่างตึงเครียดมาก สาเหตุเพราะจีนเห็นชัดแล้วว่าสหรัฐกำลังใช้ประเทศอื่นๆ ในการกดดันและบีบจีน
ในเวลากำหนดเส้นตายใหม่ 1 สิงหาคม กำลังเป็นไฟลนก้นหลายประเทศ จีนออกคำประกาศที่แข็งกร้าวจะลงโทษตอบโต้อย่างหนัก ไม่ใช่กับสหรัฐ แต่กับประเทศใดก็ตามที่จะทำข้อตกลงด้วยการตัดจีนออกจากห่วงโซ่อุปทาน เพราะเท่ากับว่าเอาผลประโยชน์ของจีนเป็นเครื่องสังเวย เพื่อแลกกับการลดภาษีจากสหัฐ จีนจะไม่ยอมรับและปกป้องผลประโยชน์อันชอบธรรมของตน
แม้ว่าจีนและสหรัฐตกลงลดการเผชิญหน้ากันด้วยกรอบความร่วมมือเมื่อเดือนมิถุนายน ซึ่งจะต้องมาสรุปกันภายในวันที่ 12 สิงหาคมนี้ แล้วทำไมความตึงเครียดปะทุขึ้นใหม่ในเวลานี้ คำตอบอยู่ที่เวียดนาม
เมื่อวันที่ 2 กรกฎาคม เวียดนามบรรลุข้อตกลงทางการค้ากับสหรัฐได้ก่อนใครในเอเชีย สร้างเสียงโจษจันว่าสหรัฐยอมลดอัตราภาษีจากเดิม 46% ลงมาอยู่ที่ 20% โดยที่เวียดนามจะนำเข้าสินค้าสหรัฐแบบปลอดภาษี ประชาชน ตลาดเงิน ตลาดทุนเวียดนามขานรับอย่างคึกคัก แต่ผ่านไปไม่นาน ความยินดีกลายเป็นสับสนเมื่อไปดูเนื้อในของข้อตกลง กำหนดว่าสินค้าเวียดนามเหลือ 20% ก็จริง แต่สินค้าที่มีต้นกำเนิดจากจีนที่ส่งผ่านเวียดนาม จะถูกจัดเก็บที่อัตรา 40%
เงื่อนไขสินค้าถ่ายลำ หรือ Transshipments นี่เองที่เป็นเนื้อใน เปรียบเสมือนกับดักที่วางไว้สกัดสินค้าจีนที่ส่งออกผ่านเวียดนาม ที่รัฐบาลนายทรัมป์กล่าวหาว่าเพื่อเลี่ยงภาษี
ยิ่งไปกว่านั้นการจะกำหนด ตีตราว่าสินค้าใดเป็นสินค้าเข้าเกณฑ์นี้ สหรัฐจะเป็นผู้ชี้ขาดด้วย เห็นได้ชัดว่านายทรัมป์ จดจำบทเรียนจากสงครามการค้าที่เขาเปิดศึกกับจีนในสมัยแรก บริษัทจีนจึงย้ายฐานมายังเวียดนาม จนกลายเป็นแหล่งผลิตทางเลือก ไม่ว่าจะเป็นรองเท้า สินค้าอิเล็กทรอนิกส์ และเฟอร์นิเจอร์
นายปีเตอร์ นาวาร์โร ที่ปรึกษาด้านการค้าของนายทรัมป์ แบไต๋เรื่องนี้ชัดเจนว่าเวียดนามเป็นอาณานิคมของจีน ที่ใช้ขนถ่ายสินค้าผ่านไปยังสหรัฐ ติดฉลาก ‘Made in Vietnam’ และส่งมาเพื่อหลบเลี่ยงภาษี
แทนที่น่าจะดีใจ ข้อตกลงการค้าฉบับนี้กลับทำให้เวียดนามอยู่ในสถานะลำบาก ตกอยู่กลางช้างสารมหาอำนาจที่ห้ำหั่นกัน นอกจากเวียดนามเท่านั้นที่ผูกโยงห่วงโซ่อุปทานกับจีนอย่างแน่นหนา ประเทศเหล่านั้นยังมีไทยที่ประเมินว่าสินค้าถ่ายลำอยู่ที่ประมาณ 27%
สินค้าถ่ายลำนี่เองที่เป็นอาวุธในสงครามการค้าที่สหรัฐกำลังต้องการให้ประเทศต่างๆ บรรจุในข้อตกลงการค้าที่กำลังเจรจากันด้วย ด้วยเหตุนี้คู่ต่อสู้หลักในสงคราม สหรัฐและจีน ที่ตกลงกรอบลดการเผชิญหน้ามาได้ จึงกำลังหมดเวลาพักยก เตรียมขึ้นสู้ยกถัดไปที่จะต้องสู้ยิบตาส่วนคู่ต่อสู้รองลงไป ใครจะโดนลูกหลงบ้างก็ต้องไปดูคำเตือนของจีนส่งสัญญาณไปยังทุกประเทศน้อยใหญ่ เพื่อป้องกันสิ่งที่จีนมองว่าเป็นการสกัดกั้นจีนจากห่วงโซ่อุปทานของโลก ดังนั้น จึงอยู่ที่ใครจะจัดวางแนวทางข้อเสนออย่างไรให้สมดุล ไม่ขัดใจทรัมป์ แต่ต้องไม่ขวางทางจีน หรืออาจต้องเลือกอย่างใดอย่างหนึ่ง.-สำนักข่าวไทย
