ศาลรัฐธรรมนูญ 21 ก.พ.- ศาลรัฐธรรมนูญ วินิจฉัยยุบพรรคอนาคตใหม่ และเพิกถอนสิทธิสมัครรับเลือกตั้งคณะกรรมการบริหารพรรคอนาคตใหม่ เป็นเวลา 10 ปี
เมื่อเวลา 15.00 น. ศาลรัฐธรรมนูญอ่านคำวินิจฉัย ในประเด็นเรื่องที่คณะกรรมการการเลือกตั้ง ( กกต.) ส่งมาให้พิจารณาวินิจฉัยตามข้อกฎหมายว่า กรณีพรรคอนาคตใหม่กู้ยืมเงินจากนายธนาธร จึงรุ่งเรืองกิจ หัวหน้าพรรคอนาคตใหม่ จำนวน 191,200,000 บาท เป็นการกระทำอันเป็นการฝ่าฝืน มาตรา 72 แห่ง พ.ร.บ.ประกอบรัฐธรรมนูญว่าด้วยพรรคการเมือง พ.ศ.2560 หรือไม่ และขอให้ศาลรัฐธรรมนูญพิจารณายุบพรรคอนาคตใหม่ ตามมาตรา 92 วรรคหนึ่ง (3) ประกอบมาตรา 93 แห่งพระราชบัญญัติประกอบรัฐธรรมนูญว่าด้วยพรรคการเมือง พ.ศ.2560
ศาลรัฐธรรมนูญวินิจฉัยว่าการที่พรรคอนาคตใหม่ ทำสัญญากู้ยืมเงินจาก นายธนาธร จึงรุ่งเรืองกิจ หัวหน้าพรรคอนาคตใหม่ รวม 2 ฉบับเป็นเงิน 191,200,000 บาท แต่การคิดอัตราดอกเบี้ย และเบี้ยปรับที่ไม่เป็นไปตามปกติทางการค้า ถือเป็นการให้ประโยชน์อื่นใดกับพรรคการเมืองที่สามารถคำนวณเป็นเงินได้ แม้พรรคอนาคตใหม่จะได้ชำระหนี้ให้กับผู้ให้กู้หลายครั้ง แต่การชำระคืนครั้งแรกเมื่อวันที่ 4 มกราคม 2562 โดยชำระเงินสดจำนวน 14 ล้านบาท ภายหลังที่ได้ทำสัญญากู้ยืมเงินเพียง 2 วัน ซึ่งถือเป็นการผิดปกติวิสัย
นอกจากนี้สัญญากู้ยืมเงินฉบับลงวันที่ 11 เมษายน 2562 มีจำนวนเงินกู้ 30 ล้านบาท อัตราดอกเบี้ยร้อยละ 2 ต่อปี แต่วันทำสัญญา ผู้ถูกร้องรับเงินกู้เพียง 2.7 ล้านบาท การทำสัญญากู้เงินฉบับเพิ่มเติม โดยมีหนี้ค้างชำระอยู่ ไม่เป็นไปตามปกติวิสัย การทำสัญญากู้ยืมเงินดังกล่าว จึงมีลักษณะเป็นการกู้ยืมเงินที่มีข้อตกลงในสัญญา และพฤติการณ์การเอื้อประโยชน์ หรือช่วยเหลือผู้ถูกร้องเป็นกรณีพิเศษ ไม่เป็นไปตามปกติทางการค้า และไม่เป็นไปตามปกติวิสัยของการให้กู้เงิน และการชำระหนี้เงินกู้ยืม ทั้งการคิดอัตราดอกเบี้ยไม่เป็นไปตามปกติทางการค้า สำหรับการกู้ยืมเงิน ถือเป็นการให้ประโยชน์อื่นใดแก่ผู้ถูกร้อง บรรดาที่สามารถคำนวณเป็นเงินได้ และเมื่อรวมประโยชน์อื่นใดที่ผู้ถูกต้องรับบริจาคกู้ยืมจำนวน 191,200,000 บาท กับเงินที่นายธนาธร ได้บริจาคให้แก่พรรคในปี 2562 จำนวน 8.5 ล้านบาทแล้ว ย่อมชัดแจ้งว่าเป็นกรณีการรับบริจาคเงิน ทรัพย์สินหรือประโยชน์อื่นใดที่มีค่าเกิน 10 ล้านบาทต่อปี ซึ่งต้องห้ามตามมาตรา 66 วรรค 2
จากข้อเท็จจริง พฤติการณ์และหลักฐานดังกล่าว จึงเห็นว่า การที่นายธนาธร ให้เงินกู้แก่พรรคอนาคตใหม่ เป็นการบริจาคเงิน ทรัพย์สินหรือประโยชน์อื่นใดและการที่นายธนาธร เป็นหัวหน้าพรรคอนาคตใหม่ ให้พรรคได้กู้ยืมเงินเป็นเงินจำนวนมาก กรรมการบริหารพรรค ควรจะรู้ว่า การเป็นหนี้จำนวนมาก กับบุคคลใดย่อมจะก่อให้เกิดการครอบงำ หรือชี้นำโดยบุคคลที่เป็นเจ้าหนี้ สามารถอาศัยอำนาจแห่งมูลหนี้ที่จะเรียกให้พรรคงดเว้นการอันใดอันหนึ่งตามสัญญาก็ได้ ทั้งจะก่อให้เกิดความได้เปรียบทางการเงินมาเป็นผู้บงการพรรคแต่เพียงผู้เดียวหรือกลุ่มเดียว อันส่งผลให้พรรคการเมืองเป็นธุรกิจการเมือง
ดังนั้นการกู้ยืมเงินของพรรคอนาคตใหม่จึงมีเจตนาที่จะหลีกเลี่ยงการรับบริจาคเงิน ทรัพย์สิน หรือประโยชน์อื่นตามมาตรา 66 เมื่อการรับบริจาคดังกล่าวต้องห้ามตามมาตรา 66 จึงเป็นการรับบริจาคเงินทรัพย์สิน หรือประโยชน์อื่น โดยรู้หรือควรจะรู้ว่าได้มาโดยไม่ชอบด้วยกฎหมายตามพ.ร.บ.ประกอบรัฐธรรมนูญว่าด้วยพรรคการเมือง พ.ศ.2560 มาตรา 72 กรณีนี้จึงมีหลักฐานอันควรเชื่อได้ว่าพรรคอนาคตใหม่กระทำการฝ่าฝืนมาตรา 72 อันเป็นเหตุให้สั่งยุบพรรคอนาคตใหม่ ตามพ.ร.บ.ประกอบรัฐธรรมนูญว่าด้วยพรรคการเมือง พ.ศ.2560 มาตรา 92 วรรค 2 ประกอบมาตรา 92 วรรค 1 (3)
สำหรับประเด็นคณะกรรมการบริหารพรรคอนาคตใหม่ จะถูกเพิกถอนสิทธิสมัครรับเลือกตั้งตามพ.ร.บ.ประกอบรัฐธรรมนูญว่าด้วยพรรคการเมือง พ.ศ.2560 มาตรา 92 วรรค 2 หรือไม่ ศาลพิจารณาแล้วเห็นว่าพ.ร.บ.ประกอบรัฐธรรมนูญว่าด้วยพรรคการเมือง พ.ศ.2560 มาตรา 92 วรรค 2 บัญญัติลักษณะเป็นบทบังคับว่า เมื่อศาลรัฐธรรมนูญได้ดำเนินการไต่สวนมีหลักฐานอันควรเชื่อได้ว่าพรรคการเมืองกระทำการตามวรรค 1 ให้ศาลรัฐธรรมนูญสั่งยุบพรรคการเมืองและเพิกถอนสิทธิสมัครรับเลือกตั้งของคณะกรรมการบริหารพรรคการเมืองนั้น เมื่อพรรคอนาคตใหม่ได้กระทำการอันเป็นเหตุให้สั่งยุบพรรค ศาลรัฐธรรมนูญจึงได้สั่งให้ยุบพรรคอนาคตใหม่ ตามพ.ร.บ.ประกอบรัฐธรรมนูญว่าด้วยพรรคการเมือง พ.ศ.2560 มมาตรา92 วรรค 1 (3) และวรรค 2 เมื่อศาลรัฐธรรมนูญมีคำสั่งยุบพรรคอนาคตใหม่ แล้ว จึงชอบที่ศาลรัฐธรรมนูญจะมีคำสั่ง เพิกถอนสิทธิ สมัครรับเลือกตั้งของคณะกรรมการบริหารพรรคอนาคตใหม่ ที่ดำรงตำแหน่งอยู่ในวันที่ 2 มกราคม 2562 หรือวันที่ 11 เมษายน 2562 อันเป็นวันที่มีการกระทำอันเป็นเหตุให้ยุบพรรคตามพ.ร.บ.ประกอบรัฐธรรมนูญว่าด้วยพรรคการเมือง พ.ศ.2560 มาตรา 92 วรรค 2
เมื่อวินิจฉัยให้เพิกถอนสิทธิสมัครรับเลือกตั้ง ของคณะกรรมการบริหารพรรคอนาคตใหม่แล้วจะเพิกถอนเป็นระยะเวลาเท่าไหร่ ศาลเห็นว่าการกำหนดระยะเวลาการเพิกถอนสิทธิสมัครรับเลือกตั้ง ซึ่งเป็นสิทธิทางการเมืองที่มีความสำคัญอย่างยิ่งต่อผู้อาสาเข้ามาทำประโยชน์ต่อชาติบ้านเมือง ในฐานะผู้สมัครรับเลือกตั้งสมาชิกสภาผู้แทนราษฎร จึงต้องพิจารณาให้เป็นไปตามหลักการให้สัดส่วนพอเหมาะพอควรระหว่างพฤติการณ์และความร้ายแรงแห่งการกระทำให้ได้สัดส่วนกับโทษที่จะได้รับ ซึ่งเป็นการจำกัดสิทธิของบุคคล ดังที่ศาลรัฐธรรมนูญเคยมีคำวินิจฉัยที่ 3 /2562 ลงวันที่ 7 มีนาคม 2562 เป็นบรรทัดฐานไว้
เมื่อพิจารณาลักษณะการกระทำของพรรคอนาคตใหม่ที่วินิจฉัยข้างต้น การกระทำของพรรคอนาคตใหม่ เป็นการกระทำที่ฝ่าฝืน พ.ร.บ.ประกอบรัฐธรรมนูญว่าด้วยพรรคการเมือง พ.ศ.2560 มาตรา 72 ที่ห้ามพรรคการเมืองและผู้ดำรงตำแหน่งในพรรคการเมืองรับบริจาคเงิน ทรัพย์สินหรือประโยชน์อื่นใดโดยที่รู้หรือควรจะรู้ว่าได้มาโดยไม่ชอบด้วยกฎหมาย หรือมีเหตุอันควรสงสัยว่ามีแหล่งที่มาโดยไม่ชอบด้วยกฎหมาย ใช้วิธีกู้ยืมเงินจากนายธนาธร เป็นจำนวนเงิน 191,200,000 บาท ซึ่งปรากฎพฤติการณ์และหลักฐานแสดงให้เห็นว่าพรรคมีเจตนาที่จะหลีกเลี่ยงบทบัญญัติ มาตรา 62 ที่ห้ามบุคคลใดบริจาคเงิน ทรัพย์สินหรือประโยชน์อื่นใดให้แก่พรรคการเมือง ที่มีมูลค่าเกิน 10 ล้านบาท ต่อพรรคการเมือง ต่อปี และห้ามพรรคการเมือง รับบริจาคเงิน ทรัพย์สินหรือประโยชน์อื่นใด ที่มีมูลค่าเกิน 10 ล้านบาท ต่อพรรคการเมือง ต่อปี ซึ่งเป็นการดำเนินการของพรรคการเมืองที่ไม่ถูกต้องตามบทบัญญัติแห่งกฎหมายและขัดต่อเจตนารมณ์ของรัฐธรรมนูญมาตรา 45 วรรค 2 แต่ยังไม่ถึงขนาดที่จะทำให้สมาชิกของพรรคอนาคตใหม่ ถูกครอบงำหรือถูกชี้นำจากบุคคลดังกล่าวได้โดยสิ้นเชิง หรือประชาธิปไตยภายในพรรคอนาคตใหม่ สูญเสียไปทั้งหมด
จึงเห็นสมควรกำหนดระยะเวลาการเพิกถอนสิทธิสมัครรับเลือกตั้ง ของคณะกรรมการบริหารพรรคอนาคตใหม่ มีกำหนดเวลา 10 ปี นับตั้งแต่วันที่ศาลรัฐธรรมนูญมีคำสั่งยุบพรรคอนาคตใหม่ ซึ่งจะสอดคล้องกับระยะเวลาตามพ.ร.บ.ประกอบรัฐธรรมนูญว่าด้วยพรรคการเมือง พ.ศ.2560 มาตรา 94 วรรค 2 ที่ห้ามผู้ที่ดำรงตำแหน่งกรรมการบริหารพรรคการเมืองที่ถูกยุบ ถูกเพิกถอนสิทธิสมัครรับเลือกตั้งไปจดทะเบียนพรรคการเมืองขึ้นใหม่ หรือเป็นกรรมการบริหารพรรคการเมืองหรือมีส่วนร่วมในการจัดตั้งพรรคการเมืองขึ้นใหม่อีกไม่ได้ ดังนั้นจึงให้เพิกถอนสิทธิสมัครรับเลือกตั้งของคณะกรรมการบริหารพรรคอนาคตใหม่ที่ดำรงตำแหน่งอยู่ในวันที่มีการกระทำอันเป็นเหตุให้สั่งยุบพรรคมีกำหนดระยะเวลา 10 ปีนับแต่วันที่ศาลรัฐธรรมนูญมีคำสั่งยุบพรรคอนาคตใหม่ตามมาตรา 92 วรรค 2 .-สำนักข่าวไทย
