กรุงเทพฯ 19 ก.พ.-ทุกครั้งที่มีการเผยแพร่ภาพหรือคลิปตำรวจประพฤติตนไม่เหมาะสม ทั้งที่ผิดวินัยหรือไม่ก็ตาม สังคมมักเกิดคำถามขึ้นว่าปัญหาในแวดวงข้าราชการตำรวจเหล่านี้ เกิดขึ้นได้อย่างไร และคำตอบที่ได้จบที่คำว่า ปัญหาเชิงโครงสร้างที่การปฏิรูปยังไม่เกิดขึ้นจริง
ย้อนดูอัตรากำลังพลข้าราชการตำรวจ เมื่อปี 2560 พบว่า สำนักงานตำรวจแห่งชาติมีข้าราชการตำรวจชั้นสัญญาบัตร 57,821 นาย ข้าราชการตำรวจชั้นประทวน 161,938 นาย และข้าราชการตำรวจประจำสถานีตำรวจ 1,482 นาย รวมทั้งสิ้น 219,759 นาย
โดยตามพระราชบัญญัติตำรวจแห่งชาติ (ฉบับที่ 3) พ.ศ.2558 กำหนดระดับเงินเดือนข้าราชการตำรวจชั้นประทวน ได้แก่ ข้าราชการตำรวจยศ “ดาบตำรวจ” ให้ได้รับเงินเดือนระดับ ป.3 ในอัตราเริ่มต้นที่ 10,350 บาท สิ้นสุดเพดานเงินเดือนที่ 38,750 บาท
ข้าราชการตำรวจยศ “จ่าสิบตำรวจ” “จ่าสิบตำรวจ (พิเศษ)” ให้ได้รับเงินเดือนระดับ ป.2 ในอัตราเริ่มต้นที่ 7,140 บาท สิ้นสุดเพดานเงินเดือนที่ 29,690 บาท ส่วนข้าราชการตำรวจชั้นยศต่ำกว่าจ่าสิบตำรวจ ให้ได้รับเงินเดือนระดับ ป.1 ในอัตรา 4,870-21,480 บาท โดยทั่วไปการเริ่มต้นชีวิตตำรวจชั้นประทวน หลังสำเร็จการฝึกแล้ว ส่วนใหญ่แล้วจะได้รับยศสิบตำรวจตรี โดยจะถูกส่งไปประจำตามหน่วยต่างๆ ด้วยเงินเดือน ป.1 ขั้น 8.5 หรือ 6,970 บาท
แม้ในช่วง 5 ปีที่ผ่านมา สำนักงานตำรวจแห่งชาติจะเปิดสอบให้บุคคลภายนอกสามารถเทียบวุฒิเพื่อเข้ารับราชการตำรวจในชั้นประทวนได้ก็ตาม แต่กำลังพลชั้นประทวนก็ยังมีที่ไม่เพียงพอ มีปัจจัยมาจากหลายสาเหตุ ได้แก่ มาตรการลดขนาดกำลังคนภาครัฐและข้าราชการแต่งตั้งใหม่ การปรับโครงสร้างอัตราเงินเดือนที่ยังไม่จูงใจ การเปิดสอบเลื่อนชั้นสัญญาบัตร ตามนโยบายส่งเสริมความก้าวหน้าตำรวจชั้นประทวน เป็นต้น
อีกทั้งตามแผนงานอัตรากำลังข้าราชการตำรวจชั้นประทวนที่สามารถมีได้ถึง 232,973 นาย แต่ปัจจุบัน มีตำรวจชั้นประทวนครองตำแหน่งจริงอยู่เพียง 161,938 นาย หมายความว่ามีตำแหน่งว่างอยู่ 71,035 นาย ซึ่งตำรวจชั้นประทวนเหล่านี้ต้องต้องปฏิบัติให้ได้เทียบเท่ากับอัตรากำลังทั้งหมดที่มีได้ ทั้งเป็นผู้ปฏิบัติงานหลักรักษาความปลอดภัยชีวิตและทรัพย์สิน ให้บริการแก่ประชาชน เป็นภารกิจตรากตรำต่อเนื่องไม่มีวันหยุด ไม่นับรวมภารกิจพิเศษอื่นๆ ทำให้ตำรวจชั้นประทวนอ่อนล้า ตึงเครียด ไม่นับรวมสถิติการฆ่าตัวตายสูงที่สูงขึ้นทุกปี ทั้งที่เป็นข่าวและไม่เป็นข่าว โดยปี 2557 มีตำรวจฆ่าตัวตาย 40 คน ปี 2558 จำนวน 38 คน ปี 2559 จำนวน 35 คน รวม 3 ปี มีตำรวจฆ่าตัวตายถึง 113 คน
อย่างไรก็ตาม คณะกรรมการปฏิรูปตำรวจ ที่มี พล.อ.บุญสร้าง เนียมประดิษฐ์ เป็นประธาน อยู่ระหว่างการศึกษา 3 แนวทาง หนึ่งในนั้น คือ เรื่องการถ่ายโอนภารกิจ การปรับปรุงค่าตอบแทน เส้นทางการเติบโต โดยมีแนวคิดเสนอขึ้นเงินเดือนให้ตำรวจพอเพียงกับการดำรงชีพ ชั้นประทวนควรมีเงินเดือนเริ่มต้นที่ 13,773 บาท ส่วนชั้นสัญญาบัตรควรมีเงินเดือนเริ่มต้นที่ 26,605 บาท ทั้งนี้ ทั้ง 3 แผนปฏิรูปจะถูกส่งให้ที่ประชุม ครม.เห็นชอบราวต้นเดือนเมษายนนี้ หากเห็นชอบก็จะส่งต่อไปยัง สนช.พิจารณาต่อไป
รวมทั้งคณะกรรมการปฏิรูปประเทศด้านกระบวนการยุติธรรม ที่เสนอแผน “ยกเครื่องโรงพัก” เพิ่มประสิทธิภาพสถานีตำรวจ 1,400 แห่งทั่วประเทศ โดยมีแนวคิดแบ่งโรงพักเป็น 3 ระดับ คือ ระดับ S ให้มีตำรวจ 50-70 นายปฏิบัติงาน, ระดับ M จำนวน 100-120 นาย ปฏิบัติงาน และระดับ L 180-220 นาย ปฏิบัติงานให้เพียงพอเหมาะสมกับท้องที่ รองรับอาชญากรรมรูปแบบใหม่ให้ได้ รวมทั้งแนวคิด “คู่มือปฏิบัติงานเพื่อประชาชน” กำหนดเวลาในภารกิจชัดเจน เช่น การเปรียบเทียบปรับตามใบสั่ง หรือการรับแจ้งของหายเอกสารหาย ให้ใช้เวลาไม่เกิน 30 นาที
ทั้งหมดนี้ยังเป็นแนวคิดอยู่ระหว่างการศึกษาความเป็นไปได้ แต่ดูเหมือนว่าปัญหาจากระบบโครงสร้างตำรวจที่สะท้อนออกมาจากผู้ปฏิบัติงานในหลายระดับ ยังคงมืดมนไม่เห็นแสงสว่างปลายอุโมงค์สักที.-สำนักข่าวไทย
