ชัวร์ก่อนแชร์ : ยาดมสมุนไพร เสี่ยงเชื้อราขึ้นปอด จริงหรือ ?

บทความนี้เรียบเรียงโดยเทคโนโลยีปัญญาประดิษฐ์ (Artificial Intelligence : AI) โดยนมีเนื้อหาหลักจากคลิปวิดีโอ

23 มิถุนายน 2568

บนโซเชียลแชร์เตือนว่า ยาดมสมุนไพร บางครั้งมีเชื้อราซ่อนอยู่ เคยมีหมอเจอคนไข้เป็นเชื้อราปอดหาสาเหตุไม่เจอ พอขอดูยาดม เจอเชื้อราขึ้นเต็มก้นขวดนั้น

สรุป : จริงบางส่วน ไม่ควรแชร์

ศูนย์ชัวร์ก่อนแชร์ ตรวจสอบกับ ผศ.ดร.พัชรี กัมมารเจษฎากุล กลุ่มวิชาจุลชีววิทยาคลินิก คณะเทคนิคการแพทย์ มหาวิทยาลัยหัวเฉียวเฉลิมพระเกียรติ (สัมภาษณ์เมื่อ 19 มิถุนายน 2568)

ความเสี่ยงและผลการวิจัยยาดมสมุนไพร

ผู้เชี่ยวชาญ กล่าวอธิบายว่า ยาดมสมุนไพรมีโอกาสปนเปื้อนเชื้อราได้ง่าย เนื่องจากทำจากวัตถุดิบธรรมชาติ และอาจมีปัญหาในกระบวนการผลิตหรือการเก็บรักษาที่ไม่เหมาะสม อย่างไรก็ตาม ไม่ใช่ทุกผลิตภัณฑ์ในท้องตลาดที่จะเป็นอันตรายหรือมีเชื้อราที่ก่อให้เกิดโรค

จากการศึกษาวิจัยในช่วงปี 2556-2558 พบว่ายาดมสมุนไพรแห้งเกือบทุกยี่ห้อที่นำมาทดสอบมีการปนเปื้อนของเชื้อรา ทั้งชนิดที่ก่อโรคและไม่ก่อโรค แม้แต่ผลิตภัณฑ์ที่ใช้การบูรและพิมเสนก็ยังพบเชื้อรา แต่ในปริมาณที่น้อย

แม้จะมีเรื่องเล่าว่าแพทย์พบเชื้อราในยาดมของผู้ป่วยที่ติดเชื้อในปอด แต่ก็ยังไม่สามารถสรุปได้แน่ชัดว่าการติดเชื้อนั้นมาจากยาดมโดยตรง เนื่องจากเชื้อรามีอยู่ทั่วไปในอากาศ และการติดเชื้อยังขึ้นอยู่กับปัจจัยอื่น ๆ เช่น ปริมาณและชนิดของเชื้อรา รวมถึงภูมิคุ้มกันของแต่ละบุคคล

คำแนะนำในการใช้ “ยาดมสมุนไพร” อย่างปลอดภัย

เพื่อลดความเสี่ยงในการติดเชื้อ ควรปฏิบัติตามคำแนะนำต่อไปนี้

• ไม่ควรดมใกล้จนเกินไป และระวังไม่ให้มือสัมผัสปากขวด
• หากมีแผลหรือการอักเสบในโพรงจมูก ควรงดใช้
• เลือกใช้ผลิตภัณฑ์ที่มีแหล่งผลิตชัดเจน มีเลขทะเบียน อย. วันผลิตและวันหมดอายุ และบรรจุภัณฑ์ที่ปิดสนิท
• ปิดฝาให้สนิทหลังใช้ และเก็บในที่ที่ไม่มีความชื้นมากเกินไป
• ไม่ควรใช้ยาดมร่วมกับผู้อื่น
• หากผลิตภัณฑ์มีสีหรือลักษณะที่เปลี่ยนไป ควรหยุดใช้ทันที
• ผู้ที่มีภูมิคุ้มกันบกพร่องควรใช้ด้วยความระมัดระวังเป็นพิเศษ

บทสรุป

แม้ว่ายาดมสมุนไพรจะมีความเสี่ยงในการปนเปื้อนเชื้อรา แต่ก็ไม่ใช่เรื่องที่ต้องตื่นตระหนก การทำความเข้าใจข้อเท็จจริง เลือกใช้ผลิตภัณฑ์ที่ได้มาตรฐาน และใช้อย่างถูกวิธี จะช่วยลดความเสี่ยงจากการติดเชื้อได้ ข้อมูล ณ ปัจจุบันยังไม่สามารถสรุปได้ว่าการใช้ยาดมสมุนไพรเป็นสาเหตุโดยตรงของการติดเชื้อราในปอด

ตรวจสอบข้อเท็จจริงโดย : พีรพล อนุตรโสตถิ์
ตรวจสอบบทความโดย : ชยานิษฐ์ ผ่องใส

ดูเพิ่มเติมรายการ ชัวร์ก่อนแชร์ : ยาดมสมุนไพร เสี่ยงเชื้อราขึ้นปอด จริงหรือ ?