ชัวร์ก่อนแชร์ KEYWORD : FILTER DYSMORPHIA – ความผิดปกติจากการใช้ฟิลเตอร์ในโลกออนไลน์

ผลของการใช้ฟิลเตอร์ตกแต่งหน้าตาในสื่อสังคมออนไลน์ กลายเป็นคำที่ถูกใช้ในการถกเถียงเรื่องสุขภาพจิต ?

🎯 ตรวจสอบข้อเท็จจริงและคำแนะนำจากผู้เชี่ยวชาญ อาจารย์ธาม เชื้อสถาปนศิริ อาจารย์ประจำสถาบันแห่งชาติเพื่อการพัฒนาเด็กและครอบครัว มหาวิทยาลัยมหิดล

Filter Dysmorphia คือการใช้ฟิลเตอร์ในแพลตฟอร์มออนไลน์ ตกแต่งหรือดัดแปลงให้ร่างกายดูดีเกินปกติจากความเป็นจริง

บางครั้งเรียกว่า Snapchat Dysmorphia ความกังวล ไม่พอใจในรูปลักษณ์ของตัวเองอย่างมาก ที่อาจนำไปสู่การเปลี่ยนแปลงทางกายภาพ เช่น การทำศัลยกรรม

ในเชิงจิตวิทยามีคำว่า Body Dysmorphic Disorder อาการไม่พึงพอใจเรือนร่าง รูปร่างหน้าตาของตัวเอง

ปกติที่ผ่านมาก็จะไปผ่าตัดทำศัลยกรรม เช่น หน้าอก โหนกแก้ม ดวงตา ริมฝีปาก เป็นภาวะของคนที่ไม่พึงพอใจเรือนร่างของตนเอง

ในเมื่อชีวิตจริงไม่สามารถไปผ่าตัดทำศัลยกรรมได้ ปัจจุบันจึงมีคำว่า Filter Dysmorphia อันมีสาเหตุมาจากความรู้สึกไม่พึงพอใจร่างกายตนเอง แต่ใช้ฟิลเตอร์แก้ไขดัดแปลงร่างกายให้ดูสวยงามในเชิงอุดมคติที่ตัวเองอยากจะเป็น

Filter Dysmorphia เกิดขึ้นบนโลกออนไลน์ ส่งผลกระทบอะไรบ้าง ?

ปัจจุบัน มีการย้าย Dysmorphia ไปอยู่บนสื่อสังคมออนไลน์ เพราะมีบรรดาพ่อค้า แม่ค้าออนไลน์ นักออกกำลังกายตามศูนย์บริการออกกำลังกายต่าง ๆ หุ่นดีมาก

ปัญหาของวัยรุ่นยุคนี้ เรื่องโภชนาการที่ผิดเพี้ยน การออกกำลังกายที่ไม่เหมาะสมวัย อยากมีเรือนร่างสวยงามตามคนอื่น คนที่อายุน้อยกว่า 18 ปี ยังไม่ควรไปทำศัลยกรรมตกแต่งร่างกาย แต่เพื่อตอบสนองความต้องการจึงไปลงที่ Filter Digital ในการทำให้ร่างกายสวยงาม

ในเชิงจิตวิทยา Filter Dysmorphia สำหรับเด็กและเยาวชน มีโอกาสมากที่จะมีภาวะ Body Dysmorphia แล้วเกิดการทำศัลยกรรมในวัยเด็ก เช่น เหลาคาง ตัดกระดูกโหนกแก้ม ทำตาสองชั้น หรือเสริมจมูก สุดท้าย “เสพติดศัลยกรรม”

ศัลยกรรมตกแต่ง (Plastic Surgery) สะท้อนว่า เด็กไม่มีความภาคภูมิใจ หรือตระหนักในคุณค่าของเรือนร่างตนเอง มีความหวาดกลัว ไม่มั่นใจ กลัวการถูกรังเกียจ กลัวสังคมปฏิเสธ เพราะว่าร่างกายของตนเองไม่เหมาะกับมาตรฐานความงามในปัจจุบัน

ถ้าเล่นแบบฟิลเตอร์ ใน TikTok ไม่เป็นไร ยังไม่มีการดัดแปลงร่างกายกันมาก แต่ถ้าทุกครั้งรูปภาพที่ถ่าย วิดีโอที่ถ่าย ลง Story อะไรก็ตามที่ Post ลง Social เพื่อมา Dysmorphia ร่างกายของตัวเอง

พ่อแม่และผู้ปกครองจะต้องพูดคุยกับลูกหลานอย่างตรงไปตรงมา เพื่อให้เข้าใจพัฒนาการอนามัยเจริญพันธุ์ปกติว่าเป็นอย่างไร รวมถึงความภูมิใจในเรือนร่างของตนเอง

ในปัจจุบัน Filter Dysmorphia เป็นภาวะทางจิตใจหนึ่งที่เกิดขึ้นบนโลกออนไลน์ สะท้อนความงามผ่าน Filter อาจทำให้หลายคนไม่มั่นใจในตัวเอง ส่งผลต่อสุขภาพจิตระยะยาวได้

ดังนั้น ใช้เทคโนโลยีอย่างมีสติและมั่นใจในตัวเอง อย่าปล่อยให้ภาพลวงตาบนหน้าจอมาทำลายตัวตน หรือบิดเบือนคุณค่าที่แท้จริงของตัวเรา

สัมภาษณ์โดย จิรัชยา นวลนิ่มน้อย และ จิราภา อ่อนเกลี้ยง

เรียบเรียงโดย คมส์ธนนท์ ศุขอัจจะสกุล

ดูเพิ่มเติมรายการ ชัวร์ก่อนแชร์ KEYWORD : FILTER DYSMORPHIA — ความผิดปกติจากการใช้ฟิลเตอร์ในโลกออนไลน์