ปวดศีรษะอย่างรุนแรง และหูไม่ได้ยิน อาจเป็นไข้หูดับ และไข้หูดับเกิดจากสาเหตุใด จะส่งผลกระทบต่อร่างกายอย่างไรบ้าง ?
🎯 ตรวจสอบข้อเท็จจริงและคำแนะนำจากผู้เชี่ยวชาญ พลตรีหญิง รศ.พญ.ปริยนันทน์ จารุจินดา รองประธานราชวิทยาลัยโสต ศอ นาสิกแพทย์แห่งประเทศไทย
โรคไข้หูดับ (โรคหูดับ) เกิดจากการติดเชื้อแบคทีเรีย สเตร็ปโทค็อกคัส ซูอิส (Streptococcus suis infection)
เรียก “ไข้หูดับ” เพราะผู้ติดเชื้อ “หูดับถาวร” และมีปัญหาการทรงตัว มีบางรายติดเชื้อในกระแสเลือดและเสียชีวิตด้วย
ในประเทศไทย มีอัตราการติดเชื้อ Streptococcus suis infection ค่อนข้างสูง
ประชากรในภาคอีสาน และภาคเหนือ มีอัตราการติดเชื้อ Streptococcus suis infection สูงมากกว่าภูมิภาคอื่น เกี่ยวข้องกับพฤติกรรมการกินและเมนูอาหารที่กิน จึงเป็นเรื่องที่จะต้องระมัดระวังอย่างยิ่ง
สาเหตุของโรคไข้หูดับ
“โรคไข้หูดับ” มีสาเหตุจาก กินเลือดหมูดิบ กินเนื้อหมูดิบ ที่มีการระบาดของเชื้อ Streptococcus suis infection ในฟาร์มหมูที่เลี้ยงไม่ถูกสุขลักษณะ
นอกจากกินหมูดิบแล้ว การสัมผัสเลือดหมูที่มีเชื้อ Streptococcus suis infection จากผู้ที่ชำแหละหมูโดยไม่ได้ป้องกันตัว คือมีบาดแผลที่ร่างกาย และเชื้อแบคทีเรียเข้าสู่ร่างกายทางบาดแผล (ติดเชื้อได้เหมือนกับการกินหมูดิบหรือกินหมูกสุก ๆ ดิบ ๆ)
ในประเทศไทย สัดส่วนการติดเชื้อ Streptococcus suis infection ทางปาก 75 เปอร์เซ็นต์
ติดเชื้อ Streptococcus suis infection จากการสัมผัสสัตว์ตาย 25 เปอร์เซ็นต์
สำหรับในต่างประเทศ ติดเชื้อ Streptococcus suis infection จากการสัมผัสทางมือมากกว่ากินเนื้อสัตว์สุก ๆ ดิบ ๆทางปาก
กลไกการเกิดโรคไข้หูดับ ?
คนปกติทั่วไป โอกาสที่ติดเชื้อแบคทีเรียค่อนข้างยาก แต่คนบางกลุ่มที่มีพฤติกรรมแสวงหาเชื้อโรคเข้าสู่ร่างกาย ได้แก่
1. กินเนื้อสัตว์ดิบ และ/หรือ เนื้อสัตว์สุก ๆ ดิบ ๆ เช่น เนื้อหมูดิบ กินเลือดหมูดิบ
2. เชื้อแบคทีเรียที่อยู่ในเนื้อสัตว์ดิบเข้าสู่ร่างกาย เชื้อไปตามกระแสเลือดและเข้าสู่สมอง
3. เยื่อหุ้มสมองอักเสบ จากการติดเชื้อที่สมอง
4. หูดับ เพราะเยื่อหุ้มสมองกับหูชั้นในอยู่ใกล้กัน เยื่อหุ้มสมองอักเสบส่งผลกับอวัยวะภายในหูและการได้ยิน
5. ติดเชื้อในกระแสเลือด ไปพบแพทย์ช้า ได้รับการวินิจฉัยช้า และทำให้เสียชีวิตได้
6. ไตวาย จากเชื้อแบคทีเรียลุกลามไปที่ไต
7. ข้ออักเสบ เกิดจากเชื้อที่ไปทำอันตรายกับข้อ
จะรู้ได้อย่างไรว่าได้รับเชื้อที่ทำให้เป็นโรคไข้หูดับแล้ว ?
ไม่ว่าผู้ป่วยโรคใดก็ตาม “การซักประวัติ” มีความสำคัญมาก เช่น มีประวัติสัมผัสสุกรที่ติดเชื้อ โดยขณะสัมผัสสุกรบนร่างกายผู้ที่สัมผัสมีบาดแผลด้วย และ/หรือ กินเลือดดิบ กินเนื้อหมูดิบ กึ่งดิบกึ่งสุก ด้วยหรือไม่
ระยะฟักตัวของโรคไข้หูดับประมาณ 3 วัน แต่มีบางรายพบระยะฟักตัวนานถึง 2 สัปดาห์
ดังนั้น ในช่วง 3 วัน ถึง 2 สัปดาห์ ถ้าเริ่มมีอาการปวดศีรษะค่อนข้างมาก หูไม่ได้ยิน ไม่ว่าข้างเดียวหรือ 2 ข้าง แต่ส่วนใหญ่เป็น 2 ข้าง และมีอาการอื่น ๆ ร่วมด้วย เช่น ปวดข้อ จึงไม่ควรรอช้า ต้องรีบไปพบแพทย์ทันที
แพทย์จะตรวจอาการดูว่ามีคอแข็ง (Stiff neck) ด้วยหรือไม่ ถ้ามี… ก็สงสัยได้ว่าเป็นอาการของเชื้อขึ้นสมอง ซึ่งบ่งบอกได้ค่อนข้างชัดเจนมาก จากนั้นตรวจเพิ่มเติมอีกหลายอย่าง เช่น ตรวจเลือด และดูว่ามีไตวายด้วยหรือไม่
โรคไข้หูดับ รักษาหาย หรือไม่ ?
โรคเยื่อหุ้มสมองอักเสบ ถ้าได้รับการรักษาเร็วและทันเวลาก็สามารถ “หายขาด” ได้
คนที่ติดเชื้อในกระแสเลือด ได้รับการวินิจฉัยเร็ว กินยาฆ่าเชื้อได้เร็ว ก็มีโอกาสหายขาดได้
สิ่งที่รักษาไม่หายก็คือติดเชื้อ Streptococcus suis infection แล้วมีอาการ “หูดับ” เมื่อหูดับแล้วก็ค่อนข้างเป็นถาวร
ดังนั้น ต้องรีบไปพบแพทย์เพื่อรับการรักษาอย่างรวดเร็ว กินยาฆ่าเชื้อเร็ว ก่อนที่จะมีอาการทางหูมากขึ้นจากเยื่อหุ้มสมองอักเสบก็ยังพอจะช่วยได้
หูดับเป็นเรื่องที่ช่วยได้ยากมาก แต่ผู้ป่วยกลุ่มนี้สามารถใช้ประสาทหูเทียมที่ช่วยให้ได้ยินขึ้นมาบ้าง แต่ไม่เหมือนธรรมชาติ เพราะการฝังประสาทหูเทียมจะต้องดับสนิททั้งสองข้าง และสามารถใช้ได้ทุกสิทธิการรักษา
การป้องกัน คือ การรักษาที่ดีที่สุด ?
เนื่องจากในปี พ.ศ. 2567 ประเทศไทยมีผู้ติดเชื้อโรคไข้หูดับมากกว่า 950 คน ถือว่าเป็นการติดเชื้อกลุ่มใหญ่มาก จึงควรมีการป้องกันความเสี่ยงโรคไข้หูดับแบบองค์รวม เช่น
1. การทำลายเนื้อสัตว์ติดเชื้อจากโรงงานที่ไม่ได้มาตรฐาน ต้องมีการทบทวนกฎ กติกา และมีการควบคุมอย่างเข้มงวด
2. ผู้ขายเนื้อสัตว์ จะต้องงดขายเนื้อสัตว์ที่มาจากโรงงานไม่ได้มาตรฐาน เพราะมีผลโดยตรงต่อผู้บริโภค
3. ผู้บริโภคต้องหลีกเลี่ยงกินอาหารที่มีความเสี่ยง (งดกินเนื้อสัตว์ดิบ) เพราะการกินเนื้อสัตว์ดิบเป็นพฤติกรรมสุขภาพที่นำมาซึ่งความเจ็บป่วยและเสียชีวิต
4. กินอาหารปรุงสุก กินอาหารร้อน ใช้ช้อนกลาง และล้างมือทุกครั้ง (ก่อนปรุงอาหารและก่อนกินอาหาร)
ไข้หูดับเป็นแล้วอันตรายต่อชีวิต การเลือกกินอาหารปรุงสุก เนื้อสัตว์ได้มาตรฐานและถูกสุขอนามัยดีที่สุด
สัมภาษณ์โดย พีรพล อนุตรโสตถิ์
เรียบเรียงโดย คมส์ธนนท์ ศุขอัจจะสกุล
ดูเพิ่มเติมรายการ ชัวร์ก่อนแชร์ FACTSHEET : โรคไข้หูดับ
หากได้รับอะไรมา อย่าเพิ่งแชร์ต่อ ส่งมาตรวจสอบกับ “ศูนย์ชัวร์ก่อนแชร์”
LINE :: @SureAndShare หรือคลิก http://line.sure.guru
FB :: https://www.facebook.com/SureAndShare
YouTube :: https://www.youtube.com/@SureAndShare
Twitter :: https://www.twitter.com/SureAndShare
IG :: https://instagram.com/SureAndShare
Website :: http://www.ชัวร์ก่อนแชร์.com
TikTok :: https://www.tiktok.com/@sureandshare
สมัครรับฟรี ชัวร์ก่อนแชร์ Newsletter ส่งถึงกล่องอีเมลของคุณทุกสัปดาห์ :: https://i.sure.guru/sureandshareNewsletter
