ชัวร์ก่อนแชร์: ห้ามใช้น้ำดับเพลิงไหม้รถ EV จริงหรือ?

12 ธันวาคม 2566
แปลและเรียบเรียงบทความโดย: อดิศร สุขสมอรรถ
ตรวจทานและพิสูจน์อักษร : คมส์ธนนท์ ศุขอัจจะสกุล

ข้อมูลที่ถูกแชร์ :

มีข้อมูลสร้างความเข้าใจผิดเกี่ยวกับรถยนต์ไฟฟ้าแบบใช้แบตเตอรี่ (Battery Electric Vehicle : BEV) เผยแพร่ทาง Facebook ในหลายประเทศ โดยอ้างว่า โอกาสรอดชีวิตของผู้โดยสารในอุบัติเหตุรถยนต์ EV มีน้อยมาก เนื่องจากไม่สามารถใช้น้ำดับเพลิงจากรถยนต์ EV ได้ เนื่องจากน้ำจะทำปฏิกิริยากับแบตเตอรี่ลิเทียม จนเกิดการระเบิดอย่างรุนแรง

บทสรุป :

แบตเตอรี่ Lithium-Ion ในรถยนต์ EV ไม่มีโลหะลิเทียมเป็นส่วนประกอบของแบตเตอรี่ ไฟที่เกิดจากรถยนต์ EV จึงไม่ใช่ไฟ Class D หรือไฟที่เกิดจากโลหะซึ่งห้ามใช้น้ำดับไฟ ดังนั้นเพลิงไหม้รถยนต์ EV จึงสามารถใช้น้ำดับได้

FACT CHECK : ตรวจสอบข้อเท็จจริง :

สามเหลี่ยมแห่งไฟ

3 ปัจจัยที่ทำให้เกิดไฟไหม้ได้แก่

1.เชื้อเพลิง
2.ออกซิเจน
3.ความร้อน

ในการรับมือกับเหตุอัคคีภัย สิ่งที่ช่วยลดความร้อนได้ดีที่สุดคือการใช้น้ำดับเพลิงไหม้

ระดับของอัคคีภัย

มีการแบ่งประเภทของไฟออกเป็น 5 ชนิดตามชนิดของเชื้อเพลิง ซึ่งมีวิธีดับไฟที่แตกต่างกันดังนี้

1.Class A ไฟที่เกิดจากการเผาไหม้ของของแข็ง เช่น ไม้ กะดาษ ผ้า ยาง ขยะ และพลาสติก
2.Class B ไฟที่เกิดจากของเหลวที่ติดไฟได้ง่าย เช่น น้ำมันและแอลกอฮอล์
3.Class C ไฟที่เกิดจากไฟไหม้อุปกรณ์ไฟฟ้าต่าง ๆ
4.Class D ไฟที่เกิดจากการลุกไหม้ของโลหะ เช่น แมกนีเซียม ไทเทเนียม และลิเทียม
5.Class K ไฟที่เกิดจากการลุกไหม้ของอุปกรณ์ในห้องครัว

แม้การใช้น้ำดับไฟจะได้ผลดีกับไฟชนิด Class A แต่ไม่สามารถใช้น้ำดับไฟชนิด Class D ได้ เนื่องจากน้ำจะไปทำปฏิกิริยาทางเคมีจนเกิดการลุกไหม้รุนแรงยิ่งขึ้น

จากการที่รถยนต์ EV ใช้แร่ลิเทียมเป็นส่วนประกอบของแบตเตอรี่ จึงมีความเชื่อว่าเพลิงไหม้ในรถยนต์ EV คือไฟ Class D และไม่สามารถใช้น้ำในการดับไฟได้

แต่แท้จริงแล้ว เพลิงไหม้ในรถยนต์ EV ไม่จัดเป็นไฟ Class D เนื่องจากไม่ได้ใช้โลหะลิเทียมเป็นส่วนประกอบของแบตเตอรี่

ความแตกต่างระหว่าง Lithium Metal Battery และ Lithium-Ion Battery

Lithium Metal Battery คือแบตเตอรี่ที่ใช้โลหะลิเทียมเป็นวัสดุขั้วลบ ส่วนใหญ่เป็นแบตเตอรี่ที่ไม่สามารถชาร์จไฟได้ เช่น ถ่านไฟฉาย ถ่านนาฬิกา

Lithium-Ion Battery คือแบตเตอรี่ที่ใช้กราไฟต์เป็นวัสดุขั้วลบ เป็นแบตเตอรี่ที่สามารถชาร์จไฟได้ ใช้อย่างแพร่หลายในอุปกรณ์ไฟฟ้าและรถยนต์ EV

เนื่องจาก แบตเตอรี่ Lithium-Ion ในรถยนต์ EV ไม่มีโลหะลิเทียมเป็นส่วนประกอบ ดังนั้นเพลิงไหม้ที่เกิดจากแบตเตอรี่ Lithium-Ion จึงไม่จัดเป็นไฟ Class D จึงสามารถใช้น้ำเพื่อการดับเพลิงได้

สมาคมป้องกันอัคคีภัยแห่งชาติสหรัฐอเมริกา (NFPA) ยืนยันว่า การดับเพลิงไหม้รถยนต์ EV ที่เกิดเพลิงไหม้อย่างเหมาะสม คือการฉีดพ่นน้ำปริมาณมากไปยังแบตเตอรี่ เป็นวิธีที่ดีที่สุดเพื่อป้องกันการเกิดปฏิกิริยา Thermal Runaway ซึ่งจะทำให้แบตเตอรี่ Lithium-Ion มีอุณหภูมิสูงจนเกิดเพลิงไหม้หรือการระเบิดซ้ำได้

ศูนย์วิจัยป้องกันอัคคีภัยของ NFPA ยืนยันว่า การใช้น้ำดับเพลิงไหม้รถยนต์ EV ไม่ทำให้พนักงานดับเพลิงมีความเสี่ยงจากการถูกไฟฟ้าดูด ส่วนการช่วยเหลือผู้ประสบภัยที่อยู่ในรถยนต์ EV ผู้เชี่ยวชาญก็ยืนยันว่าไม่มีความแตกต่างจากรถยนต์ประเภทอื่นเช่นเดียวกัน

การใช้น้ำดับเพลิงปริมาณมาก

นอกจากใช้น้ำดับเพลิงไหม้รถยนต์ EV ได้แล้ว ยังจำเป็นต้องใช้น้ำปริมาณมากเพื่อควบคุมเพลิงที่อาจปะทุได้ทุกเมื่อจากปฏิกิริยา Thermal Runaway

อิเล็กโทรไลต์ซึ่งทำหน้าที่นำไฟฟ้าขั้วบวกและขั้วลบในแบตเตอรี่ Lithium-Ion ยังเป็นส่วนประกอบที่ติดไฟได้ง่าย จึงทำให้เพลิงไหม้จากรถยนต์ EV ที่ใช้แบตเตอรี่ Lithium-Ion ดับไห้ยากกว่ารถยนต์ทั่วไป และความร้อนจากเพลิงไหม้รถยนต์ EV ยังมีอุณหภูมิสูงกว่าเพลิงไหม้รถยนต์ทั่วไปหลายเท่า

การทดลองเมื่อปี 2013 โดยศูนย์วิจัยป้องกันอัคคีภัยพบว่า จำเป็นต้องใช้น้ำถึง 2,600 แกลลอนหรือ 9,842 ลิตร ในการดับเพลิงไหม้รถยนต์ EV ที่ใช้แบตเตอรี่ Lithium-Ion ซึ่งเทียบเท่าปริมาณน้ำในสระว่ายน้ำขนาด 12 ฟุต

เมื่อปี 2021 สำนักข่าว NBC รายงานว่า เจ้าหน้าที่ดับเพลิงต้องใช้น้ำปริมาณสูงถึง 28,000 แกลลอน หรือ 105,991 ลิตร ในการดับเพลิงไหม้รถยนต์ Tesla ที่ประสบอุบัติเหตุในเมืองฮูสตัน

เพื่อลดปริมาณน้ำในการดับเพลิงไหม้รถยนต์ EV จึงมีการหาวิธีต่าง ๆ เพื่อลดการใช้น้ำดับเพลิงไหม้รถยนต์ EV เช่น การใช้ผ้าคลุมชนิดพิเศษที่ไม่ติดไฟ มาคลุมรถยนต์ EV ที่เกิดเพลิงไหม้ เพื่อจำกัดการสัมผัสกับออกซิเจน ร่วมกับการฉีดน้ำเพื่อลดอุณหภูมิของตัวรถ

เมื่อปี 2022 สำนักข่าว Arirang News รายงานว่า บริษัท Korea Expressway Corporation ได้ติดตั้งระบบดับเพลิงที่สถานีชาร์จไฟฟ้ารถยนต์ EV บริเวณทางด่วน เมื่อเกิดเพลิงไหม้ขณะชาร์จไฟ จะมีการแปรสภาพพื้นที่รอบตัวรถให้กลายเป็นแท็งก์น้ำ เพื่อป้องกันการลุกลามของเพลิงไหม้และช่วยให้การรับมือกับเหตุเพลิงไหม้มีประสิทธิภาพยิ่งขึ้น

ข้อมูลอ้างอิง :

https://www.politifact.com/factchecks/2022/jul/30/facebook-posts/electric-vehicle-fires-can-be-extinguished-water/
https://tfc-taiwan.org.tw/articles/9483
https://en.wikipedia.org/wiki/Fire_triangle
https://en.wikipedia.org/wiki/Fire_class
https://en.wikipedia.org/wiki/Lithium_metal_battery
https://en.wikipedia.org/wiki/Lithium-ion_batteries
New methods to extinguish electric vehicle fires
https://www.youtube.com/watch?v=qwxZu3nVOZ0