ภูเก็ต 17 พ.ค. – กรมทรัพยากรทางทะเลและชายฝั่ง เปิดตัว “โครงการ StAR ประเทศไทย” (Stegostoma tigrinum Augmentation and Recovery) เพื่ออนุรักษ์และฟื้นฟูประชากรฉลามเสือดาวใกล้สูญพันธุ์ ร่วมมือกับหน่วยงานในประเทศและต่างประเทศ เคลื่อนย้ายลูกฉลามเพาะเลี้ยง 9 ตัว จากอควาเรียมภูเก็ตสู่คอกทะเลเกาะไม้ท่อน เตรียมพร้อมก่อนปล่อยคืนถิ่นอาศัยธรรมชาติ
ดร.ปิ่นสักก์ สุรัสวดี อธิบดีกรมทรัพยากรทางทะเลและชายฝั่ง เปิดเผยว่า โครงการนี้เป็นความร่วมมือระหว่าง ทช. กรมอุทยานแห่งชาติ สัตว์ป่า และพันธุ์พืช กรมประมง อควาเรียมภูเก็ต โรงแรมเกาะไม้ท่อน องค์กรไวล์ดเอด (WildAid) และโอเชี่ยน บลู ทรี (Ocean Blue Tree) ภายใต้การสนับสนุนจากเครือข่ายนานาชาติ ReShark ซึ่งเป็นเครือข่ายฟื้นฟูฉลามและกระเบนที่ใกล้สูญพันธุ์ โดยเริ่มต้นโครงการแห่งแรกที่อินโดนีเซียในปี 2565 และประเทศไทยเป็นประเทศที่ 2 ที่ดำเนินโครงการนี้
สำหรับลูกฉลามเสือดาว 9 ตัวในโครงการ เกิดจากการเพาะเลี้ยงโดยผู้เชี่ยวชาญที่ศูนย์ชีววิทยาทางทะเลภูเก็ต ก่อนเคลื่อนย้ายไปยังคอกทะเลที่สร้างขึ้นบริเวณเกาะไม้ท่อน เพื่อให้ปรับตัวในสภาพแวดล้อมธรรมชาติ และจะมีการติดอุปกรณ์ติดตามตัวเมื่อปล่อยกลับทะเล เพื่อใช้ประเมินอัตราการรอดและวางแนวทางอนุรักษ์ในระยะยาว
ดร. ปิ่นสักก์กล่าวเพิ่มเติมว่า ฉลามเสือดาวมีบทบาทสำคัญในการรักษาสมดุลของระบบนิเวศแนวปะการัง และยังเป็นสัตว์ทะเลหายากที่นักดำน้ำอยากพบเห็น แต่ด้วยการเจริญเติบโตช้าและอัตราการสืบพันธุ์ต่ำ ประชากรจึงลดลงต่อเนื่อง การฟื้นฟูประชากรจึงต้องใช้เวลานานและอาศัยความร่วมมือจากทุกภาคส่วน ซึ่งกรม ทช. ภาคภูมิใจที่ได้มีส่วนร่วมสนับสนุนโครงการนี้ โดยเฉพาะการสร้างคอกทะเลเพื่อเตรียมพร้อมก่อนปล่อยลูกฉลามกลับคืนธรรมชาติ
ขณะที่นางเมธาวี จึงเจริญดี ผู้จัดการโครงการฝ่ายไทยจากองค์กรไวล์ดเอด ระบุว่า ความท้าทายของการฟื้นฟูฉลามและกระเบนอยู่ที่วงจรชีวิตที่ช้าและความเปราะบางของประชากร การใช้วิธีเพาะเลี้ยงและปล่อยคืนธรรมชาติ (rewilding) จึงเป็นความหวังใหม่ในการเพิ่มโอกาสรอด พร้อมย้ำถึงความจำเป็นเร่งด่วนในการลดภัยคุกคาม ทั้งจากการทำประมงเกินขนาดและการทำลายถิ่นอาศัย
โครงการ StAR ประเทศไทย ยังสานต่อจาก “Spot the Leopard Shark – Thailand” โครงการวิทยาศาสตร์พลเมืองที่เชิญชวนนักดำน้ำส่งภาพถ่ายการพบเห็นฉลามเสือดาว เพื่อช่วยเก็บข้อมูลพฤติกรรมและแหล่งอาศัย ปัจจุบันอยู่ระหว่างการประเมินแนวโน้มประชากรและความเสี่ยงของการสูญพันธุ์ เพื่อนำไปสู่การกำหนดมาตรการอนุรักษ์อย่างเป็นระบบ ทั้งในแง่ของจำนวนที่จะปล่อยคืน และพื้นที่เหมาะสมสำหรับการอนุบาลในธรรมชาติ
ทั้งนี้ ฉลามเสือดาว (Leopard Shark หรือ Zebra Shark) เป็นสัตว์สง่างามที่มีลวดลายเปลี่ยนตามวัย—จากลายแถบคล้ายม้าลายในวัยเด็ก สู่ลายจุดคล้ายเสือดาวเมื่อโตเต็มวัย เป็นฉลามว่ายช้า ไม่ดุร้าย และเป็นที่รักของนักดำน้ำ โดยจัดเป็นสัตว์ป่าคุ้มครองของไทย และมีสถานะเสี่ยงสูญพันธุ์ในระดับโลก. 512 – สำนักข่าวไทย
