กรุงเทพฯ 13 เม.ย. – ไม่พบกัมมันตภาพรังสีที่เป็นอันตรายต่อมนุษย์ จากกากแคดเมียมที่ตรวจยึดได้ ส่วนแผนการขนย้ายกากฯ กลับสู่บ่อฝังกลบใน จ.ตาก อยู่ระหว่างปรับปรุงรายละเอียดตามความเห็นของกระทรวงที่เกี่ยวข้อง เพื่อให้การขนย้ายเป็นไปอย่างปลอดภัย รวดเร็ว ถูกหลักมาตรฐานสากล
ดร.ณัฐพล รังสิตพล ปลัดกระทรวงอุตสาหกรรม เปิดเผยถึงความคืบหน้าการจัดการกากตะกอนแร่แคดเมียมของกระทรวงอุตสาหกรรม ประจำวันที่ 13 เมษายน 2567 ว่าได้รับรายงานจากศูนย์วิจัยและเตือนภัยมลพิษโรงงานของกรมโรงงานอุตสาหกรรม (ศูนย์วิจัยฯ กรอ.) ว่าผลการตรวจสอบตัวอย่างกากตะกอนแร่แคดเมียมที่เจอทุกจุด มีองค์ประกอบของธาตุทางเคมีตรงกันกับกากแร่จังหวัดตาก โดยไม่พบสารกัมมันตภาพรังสีและมีความชื้นเหลืออยู่เพียง 18% ส่วนแผนการขนย้ายกากฯ กลับสู่บ่อฝังกลบในจังหวัดตาก อยู่ระหว่างปรับปรุงรายละเอียดตามความเห็นของกระทรวงฯ ที่เกี่ยวข้อง เพื่อให้การขนย้ายเป็นไปอย่างปลอดภัย รวดเร็ว ถูกหลักมาตรฐานสากล
ดร.ณัฐพล กล่าวว่า จากกรณีที่มีการตรวจพบและเจ้าหน้าที่ได้ทำการยึดอายัดกากตะกอนแร่ที่บรรจุในถุง Big Bag ในพื้นที่ 5 จุด ประกอบด้วย จังหวัดสมุทรสาคร 3 จุด ชลบุรี 1 จุด และเขตบางซื่อ กรุงเทพฯ 1 จุด จากรายงานผลการตรวจวัดองค์ประกอบของตัวอย่างกากตะกอนแร่ทั้ง 5 จุด ของศูนย์วิจัยฯ กรอ. ด้วยเครื่องมือวิเคราะห์แบบ XRF หรือ X-Ray Fluorescence Spectrometer (การวิเคราะห์หาชนิดและปริมาณของธาตุ โดยการวัดปริมาณรังสีเอกซ์ที่ปลดปล่อยออกมาจากธาตุองค์ประกอบที่แตกต่างกัน) พบว่ากากตะกอนแร่ทั้งหมดไม่พบสารกัมมันตภาพรังสีและกากตะกอนแร่ดังกล่าว มีคุณสมบัติต่างจากแคดเมียมปกติ (บริสุทธิ์ 100%) คือ เป็นกากตะกอนแร่ที่มีส่วนผสมของโลหะหลัก 3 ชนิด คือ แคดเมียม 30-48% สังกะสี 19-35% ทองแดง 11-20% และแคลเซียม 12-15% โดยปัจจุบันมีความชื้นเหลืออยู่ประมาณ 18% สอดคล้องกับองค์ประกอบของกากตะกอนแร่ในจังหวัดตาก จึงสามารถยืนยันได้ว่ากากตะกอนแร่ที่ตรวจพบและทำการยึดอายัดทั้งหมดนั้น เป็นการขุดและขนส่งมาจากแหล่งเดียวกัน คือบ่อคอนกรีตฝังกลบในจังหวัดตาก
อย่างไรก็ตาม กากตะกอนแร่เหล่านี้ได้รับการปรับสภาพความเป็นกรดด่าง ลดความเป็นพิษ และถูกผสมด้วยปูนซีเมนต์ เพื่อป้องกันการฟุ้งกระจายและการชะล้าง จึงมีความอันตรายและโอกาสการเข้าสู่ร่างกายที่ลดลง อีกทั้งมีการจัดเก็บกากตะกอนแร่ดังกล่าวภายในถุง Big Bag โดยจัดให้มีเจ้าหน้าที่เฝ้าระวังในจุดที่ตรวจพบกากตะกอนทั้ง 5 จุด ระหว่างรอการขนย้ายกลับไปฝังกลบอย่างปลอดภัยในจังหวัดตาก
แคดเมียม (Cadmium : Cd) เป็นโลหะหนักที่พบอยู่ในดิน ซึ่งกากตะกอนแร่แคดเมียมที่จังหวัดตาก ไม่พบสารกัมมันตภาพรังสีที่จะแผ่รังสีก่อให้เกิดอันตรายต่อมนุษย์ ส่วนใหญ่พบร่วมกับแร่สังกะสี เพราะเป็นโลหะที่มีสมบัติทางธรณีเคมีคล้ายคลึงกัน จึงเป็นสายแร่ที่อยู่คู่กัน โดยทั่วไปแหล่งแร่สังกะสีจะมีแคดเมียมผสมอยู่ประมาณ 0.1-5%
สำหรับประเทศไทยในพื้นที่จังหวัดตาก เป็นแหล่งของสายแร่สังกะสี ทำให้มีแคดเมียมปนอยู่กับสังกะสีด้วยเช่นกัน โดยแคดเมียมถูกนำมาใช้ประโยชน์ในอุตสาหกรรมหลากหลายด้าน เช่น ใช้ฉาบและเคลือบเงาผิวโลหะต่างๆ เพื่อความเงางาม ทนต่อการกัดกร่อน สารเพิ่มความคงตัวของพลาสติก จำพวกพีวีซี ผลิตเม็ดสี และผลิตแบตเตอรี่ขนาดเล็ก ถ่านไฟฉาย เป็นต้น ดังนั้น การทำเหมืองแร่สังกะสีในพื้นที่จังหวัดตาก นอกจากทำให้ได้ผลิตภัณฑ์อย่างแร่สังกะสีแล้ว จะได้กากตะกอนแร่ที่มีส่วนประกอบของแร่อื่นๆ เป็นผลพลอยได้มาด้วย
“ปัจจุบันพบกากตะกอนแร่แคดเมียมจากการประเมินล่าสุดแล้ว จำนวนว 12,535 ตัน สำหรับแผนการขนย้ายกากตะกอนแร่กลับสู่บ่อฝังกลบในจังหวัดตาก ขณะนี้อยู่ระหว่างการปรับปรุงรายละเอียดตามความเห็นของกระทรวงฯ ที่เกี่ยวข้อง เพื่อให้แผนการขนย้ายเป็นไปอย่างปลอดภัย รวดเร็ว ถูกหลักมาตรฐานสากล” นายณัฐพล กล่าว.-517-สำนักข่าวไทย
